Bugün, ünlü matematikçi Pierre de Fermat'ın muhtemel doğum günü (1601). Kendisi bildiğim kadarı ile aslında bir avukat, matematik ile amatörce uğraşmış. Kendisinin çok meşhur bir teoremi var: "Fermat's Last Theorem" olarak biliniyor. Bir sayının kübü, iki sayının küplerinin toplamı olamaz, ya da bir sayının dördüncü kuvveti iki sayının dördüncü kuvvetlerinin toplamı olamaz, ya da beşinci kuvveti ve böyle devam ediyor. Ama bir sayının karesi başka iki sayının karelerinin toplamı olabilir, biliyoruz: Mesela beşin karesi, üçün karesi ile dördün karesinin toplamına eşittir. İşte Fermat bu iddiasını yazdığı yere bir de not düşmüş: "Ben bunun harika bir ispatını buldum ama burası çok dar olduğu için yazamıyorum..." Hatta tam olarak şöyle yazmış :Cubum autem in duos cubos, aut quadratoquadratum in duos quadratoquadratos, et generaliter nullam in infinitum ultra quadratum potestatem in duos eiusdem nominis fas est dividere cuius rei demonstrationem mirabilem sane detexi. Hanc marginis exiguitas non caperet.
Bunu 1637'de yazmış. Ondan sonra matematikçiler uğraşıp durmuşlar bunu ispatlamak için ama nafile... En fazla bazı özel hallerini (yani üç için, dört için) ispatlayabilmişler. Ta ki 1990'lara kadar. 1994'te Wiles isimli bir matematikçi genel bir ispat yapmış ama, doğrusu bunu anlayabilecek ve anlatabilecek gücü kendimde göremiyorum...
17 Ağustos tarihi, aynı zamanda İntegral Denklemler konusunda nam salmış Fredholm'un öldüğü gün oluyor(1927). Gerçi arada 324 yıl var ama, demek ki 17 Ağustos tarihi, Matematik aleminde de deprem yaratan bir gün olmuş...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder